Obsesyon Nedir?

Obsesyon kelimesinin kökeni Latince 'obsidere'den gelmektedir. 

Kelime kuşatılmak, ele geçirilmek anlamına gelmektedir. 

Bu kökenden türeyen obsesyon kelimesi de kişinin belirli düşüncelerden kendisini kurtaramaması anlamında ele alınabilir. 

Hastalar genelde poliklinikte vesvese, takıntı ya da saplantı olarak tanımlarlar. 

Ama bazen kişinin bu şekilde tanımladığı şey her zaman obsesyonları tanımlamayabilir. 

Bazen kişi takıntılarım var dediğinde bambaşka bir şeyi tanımlıyor olabilir.

Türkçe'de takıntı kelimesi bambaşka anlamlarda kullanılabileceği için obsesyon kelimesi yerine saplantı kelimesinin kullanılması daha uygundur.

Obsesyon (saplantı) ya da obsesif (saplantılı) düşünceler kişi istememesine rağmen zihnine gelmesini engelleyemediği, tekrarlayıcı düşüncelerdir. 

Bu istenmeyen zihinsel durum bazen bir düşünce, bazen bir dürtü, zorlanma, düşlem ya da bunların karışımı olabilir. İstemeden zihinde oluşan bu durumlar yoğun kaygıya neden olur ve kişi bu kaygılardan kurtulmak için çeşitli kaçınma ya da rahatlama davranışlarında bulunabilir. 

Kişi bu zihinsel içeriği yokmuş gibi sayabilir, uzaklaştırmaya çalışabilir, düşünmemek için çaba sarf edebilir ya da kompulsif eylem yoluyla zihin dünyasını kuşatan bu içerikten kurtulmaya çalışabilir.

Peki o zaman kompulsiyon (zorlantı) nedir bunu inceleyelim.

Kompulsiyon kelimesi Latince 'compellere' kelimesinden köken almıştır. 

Zorlanmış ya da köşeye sıkışmış anlamlarına gelebilmektedir. 

Kompulsiyon, obsesif yani saplantılı düşüncelerden kurtulmak adına ya da rahatlamak adına yapılan tekrarlayıcı davranışlar ya da zihinsel eylemlerdir. 

Kompulsiyonları sadece davranışlar olarak sınırlamamak gerekir bazen bir düşünce de kompulsiyon olarak kendisini gösterebilir. 

Bazen tedavide zihinsel eylem olan kompulsiyonlar atlanabilir. 

Davranış olarak tanımlanan kompulsiyonlara elinin kirlendiğini düşünerek elini yıkama davranışı örnek verilebilir. 

Zihinsel eylem olan kompulsiyonlar ise zihne gelen bir şeyden kurtulmak adını girişilen zihinsel bir eylem olarak tanımlanabilir. 

Örneğin cinsel içerikli obsesif düşünceler geldiğinde uzaklaştırmak için kullanılan başka düşünceler.

Kaynaklar:

Obsesif Kompulsif ve İlişkili Bozukluklar, 2017. Türkiye Psikiyatri Derneği Yayınları, Çalışma Birimleri Dizisi,21.